Hij was ineens gigantisch hip, de ”Valpo Ripasso”. Zo’n 15 jaar geleden groeide de populariteit van deze wijn tot grote hoogten. Inmiddels is ‘ie ingehaald door de zuidelijke primitivo’s, die toch vaak voor wat euro’s minder in de schappen liggen. Ripasso is een verbastering van “ripassare”, wat hergebruiken betekent. Klinkt niet als een feest, maar ze hergebruiken de krentjes en druifjes die overblijven na het vergisten van Amarone della Valpolicella, waardoor het voor sommigen wellicht alweer wat aantrekkelijker klinkt.
Amarone della Valpolicella is een “jonge” grote rode wijn uit het noorden van Italië. Waar Chianti, Brunello, Barolo en Barbaresco al eeuwenlang bestonden, ontstond Amarone (zo wil de legende doen geloven) per toeval. In de regio wordt de Recioto della Valpolicella gemaakt, een rode dessertwijn van ingedroogde blauwe druiven die een veel hoger suikergehalte hebben. Wil je (rest)suiker overhouden in het eindproduct, dan stop je bij de gewenste zoetheid de vergisting, door alcohol toe te voegen. In de jaren 30 van de vorige eeuw was er ergens een wijnmaker die dat bij een paar vaten vergat. Hierdoor ontstond een droog uitvergiste wijn, maar wel met een bijzonder aromatisch karakter en een hoog alcoholpercentage. Dit bleek, na initiële irritatie over de gemaakte fout, een schot in de roos. Sinds het tweede deel van de vorige eeuw, hoort Amarone bij de grote rode wijnen van Italië. “Amarone” betekent “de grote bittere”, wat slaat op het intense, droge en soms bittere karakter ten opzichte van de zoete Recioto.
Het indrogen van druiven is inmiddels in meer delen van Italië heel normaal, ook voor droge rode wijnen. Men noemt deze methode appassimento. De Valpolicella Ripasso gaat, na het maken van de fruitige, droge “gewone” Valpolicella-wijn, voor een tweede ronde in de tank waar de Amarone net uitkomt. Doordat er her en der wat restsuiker (plus andere geur -en smaakstoffen) is achtergebleven, ontstaat een tweede vergisting, waarbij de Ripasso ook de aroma’s (gedroogde krenten, kersen op sap, gewelde pruim) van de Amarone lekker in zich opneemt. Eigenlijk het kleine broertje dus!
Fasoli Gino, een leuke, kleinere producent in Veneto, is een pionier op het gebied van biologisch wijn maken. De familie Fasoli is al vele generaties eigenaar, en al sinds 1984 werkt men biologisch. Ze houden het daar heel simpel: ze produceren alleen wijnen die ze zelf graag drinken. Dat betekent dat Amadio en Natalino Fasoli weigeren chemische producten te gebruiken. Ze tonen hun diepe toewijding aan de bescherming van hun terroir en de gezondheid van de mensen die er wonen en werken. De biodynamische methode die door het bedrijf wordt gebruikt, heeft tot doel de vitaliteit van de planten te vergroten door de oude kennis van boeren te herstellen, die in harmonie met de ritmes van de natuur werkten. Hun biodynamie richt zich op het herstellen van het evenwicht dat verloren is gegaan door intensieve teelt. Kwaliteit moet prevaleren boven kwantiteit.
Wanneer is ‘ie het lekkerst?
Uit het noordoosten van Italië dus, deze pittige jongen. Gematigd klimaat, waardoor de basiswijn juist een relatief frisse, elegante rode wijn is (Classico). Maar door de extra stap in het vinificatieproces heeft deze wijn véél meer dan dat. Is ‘ie dan een beetje zoetig? Niet echt zoet, maar je hebt de impressie van meer rijpheid en het fruit is veel jammiger en gedroogder dan gemiddeld. Niet te warm drinken, dan wordt ‘ie te zwoel en blaast je van je sokken, ook dankzij het aanzienlijke alcoholpercentage.
De wijn is stevig en soepel tegelijk, met frisse zuren, maar heeft ook een bijna romig (lactisch) mondgevoel door de 16 tot 24 maanden houtrijping. Dat is lang, ja, maar het doet veel voor de wijn. Open geurig: cranberry, krentjes, zoete kersen en pure chocola, maar ook wat paddenstoelen en geurig herfstbos. Daarnaast gedistingeerd cederhout en een vleugje rozenblad. Een goed hapje tannine in de afdronk, kan ‘ie hebben. Complex glas, heeft wel wat lekkers nodig. Denk rijke smaken. Eend en lam werken beiden goed. Maar doe eens wat anders: Pekingeend met hoisinsaus – verrassende combinatie! Ook leuk bij klassiek Italiaans zoals Osso Buco alla Milanese, maar dan wel in de tomatensaus. Door de rijke smaak én goede zuren is dit stiekem een wijn die ook vriendjes is met Hollandse pot, zoals andijviestamp met kaantjes, mosterd en rookworst.
Zwoele wijn, voor een verleidelijke avond dus! Geef de wijn vooral wat ruimte in de karaf, maar aangezien hij al zo geurig is, zou ik gaan voor wat slanker glaswerk. Schenk rond de 15-16 graden.
