Spagaat

In Rioja, de belangrijkste wijnregio van Spanje voor klassiek rood, woedt al jaren een tweestrijd. Een stijlstrijd, zo u wilt. Tussen de nieuwe generatie wijnmakers die graag een frissere stijl propageren en de oudgedienden die vasthouden aan tradities. De klassieke stijl van Rioja is heel herkenbaar: wijnen met een lange rijping op, vaak, Amerikaanse eikenhouten vaten. Dit zorgt voor wijnen die rijk, rijp en krachtig zijn, met zoete specerijen van het hout, zoals kokos, karamel en tabak. De wijnen worden traditioneel gekwalificeerd op basis van de tijd die ze in een houten vat hebben doorgebracht.

En daar verzet de nieuwe generatie zich tegen. Zij willen dat de kwaliteit van de wijngaarden meer wordt meegewogen, naar Frans model, want zeg nou zelf: meer hout wil niet altijd zeggen dat de wijn er beter van wordt. Je zou zelfs kunnen beargumenteren dat dit het een en ander kan camoufleren. De jonkies kiezen ervoor om de terroirexpressie te versterken en het houtgebruik flink terug te schroeven. Vaak wordt er gewerkt met (gedoseerd) Frans eiken en cementen vaten, in plaats van Amerikaans, wat een subtielere geur en smaak aan de wijn afgeeft.

Wat moet je daarmee?

Mijn mening? De waarheid ligt, zoals zo vaak, ergens in het midden. Een lekker volle bak klassieke Rioja is heerlijk op z’n tijd, zeker als we naar rijkere gerechten toe gaan en de kachel omhoog geschroefd wordt. Toch lijkt een kwaliteitsindeling op basis van de ligging van de wijngaard me wel een stuk transparanter, als het om pure kwaliteit van het fruit gaat. Dus waarom niet allebei? En laten we deze maand nu vooral naar die klassieke kant neigen, maar dan wel met een twist!

Vereende krachten

Marqués de Garoa is een project dat werkt in de Rioja Baja / Sierra de Yerga. Vier wijnfamilies bundelen hier hun krachten, met wijngaarden tussen de 400 en 550 meter hoogte op ijzerhoudende kleibodems. De samenwerking zorgt voor een mix van stijlen en inzichten, een beetje als een muzikaal collectief in plaats van een soloartiest. De kelder is modern ingericht, maar met respect voor traditie – en in dit geval vooral met de inzet van Amerikaans eiken om die klassieke Rioja-signatuur te behouden.

Tempranillo vs Garnacha

Rioja is praktisch synoniem voor de Tempranillo-druif. Die staat bekend om zijn stevige structuur, serieuze tannines en aroma’s van rood fruit, leer, tabak en specerijen. Het is de druif die de klassieke, wat strengere stijl van Rioja draagt. Garnacha daarentegen is een compleet ander type: zachter, ronder, met veel rijp rood fruit als kersen en pruimen, meer alcohol en minder strenge tannines. Waar Tempranillo zich soms gedraagt als de gedistingeerde heer in driedelig pak, komt Garnacha binnen als de charmante neef in een los overhemd: vrolijk, gul fruitig en lekker benaderbaar. Het mooie is dat Garnacha vaak sneller drinkplezier geeft, terwijl Tempranillo eerder om geduld vraagt.

Wanneer is ’ie het lekkerst?

Beetje guilty pleasure dit hoor. Zwoel en rijp. Verleidelijk zelfs. In de neus doet ’ie denken aan een tawny Port: gestoofd fruit, met kersenbonbon, pure chocola en warme specerijen. In de mond is hij rijp en zacht, met een structuur van rijpe tannines, aangevuld met tonen van karamel en fudge. De houtrijping van 12 maanden op Amerikaans eiken geeft hem dat typische vleugje vanille en zoete specerijen, zonder dat het fruit verdwijnt. Het resultaat is een warme, rijke, maar gebalanceerde wijn.

Nu mooi op dronk, deze 2019, al kan hij nog wel een jaar of twee mee. Al denk ik dat hij ook snel naar het overrijpe door kan slaan als je hem te lang weglegt. Serveer hem rond de 16–18 graden in een Bordeaux-glas. Deze heeft geen bakken extra zuurstof nodig. Wil je erbij combineren, denk dan aan lamsvlees met veel kruiden en knoflook. Doordeweekse maaltijd? Dit is ook heerlijk bij een fijne kipfilet met een saus van paddenstoelen, sjalot, gevogeltebouillon en aardappelen uit de oven. Blus de saus dan wel even af met Marsala voor maximaal effect. Gevulde paprika met spicy gehakt, chorizo en gesmolten kaas uit de oven? Ook lekker! Vega? Maak eens een herfstige schotel met pompoen, kastanje, gedroogde cranberry en zoete aardappel. Wat rozemarijn en tijm eroverheen, klaar!

Hieronder het recept!

Geroosterde pompoen met zoete aardappel, kastanje, cranberry en kruiden

Ingrediënten (4 personen):
Pompoen: 600g (butternut of flespompoen), in blokjes
Zoete aardappel: 400 g, in blokjes
Kastanjes: 200 g, gekookt (vacuumverpakt of uit blik)
Rode uien: 2, in parten
Knoflooktenen: 6, ongepeld, geplet met de zijkant van een mes
Gedroogde cranberry’s: 50 g
Olijfolie: 3 el
Chinese five-spice: 1 kleine tl (overheerst snel)
Gemalen korianderzaad: 1 tl
Verse tijm of salie: 2 takjes tijm of 6 blaadjes salie
Sinaasappel: 1, alleen de geraspte schil
Hazelnoten: 50 g, grof gehakt en licht geroosterd
Zout en peper: naar smaak

Bereiding:

1. Voorverwarmen: verwarm de oven voor op 200 °C (hetelucht 180 °C).

   Groenten voorbereiden: snijd de pompoen en zoete aardappel in gelijke blokjes van ca. 2 cm. Pel en snijd de ui in parten.

   Kruidenmengsel maken: meng in een kommetje de olijfolie met de five-spice, het korianderzaad, zout en peper.

   Roosteren: meng pompoen, zoete aardappel, ui, de hele knoflooktenen en kastanjes in een ruime ovenschaal. Schenk de gekruide olie erover en hussel goed door.

   Oven in: rooster de groenten ongeveer 35 tot 40 minuten, of tot ze licht gekleurd zijn.

   Kruiden toevoegen: ris de tijm over de schotel en schep erdoorheen. Besprenkel de salieblaadjes met wat olijfolie en leg ze op de groenten, zodat ze krokant worden. Schuif de schaal nog 10 tot 15 minuten terug in de oven.

   Cranberry’s toevoegen: strooi de gedroogde cranberry’s de laatste 5 minuten over de groenten, zodat ze licht mee verwarmen en zacht worden.

   Afwerken: haal de schaal uit de oven. Garneer met de geraspte sinaasappelschil en de geroosterde hazelnoten.

   Lekker met: een tomatensalade met wat rucola en eventueel wat vers brood, al vind ik dat laatste zelf,omdat de rest nogal vult, eigenlijk overbodig.